Đã có nhiều gia đình họp bàn với nhau về việc phân chia tài sản, dù lập thành biên bản họp gia đình phân chia tài sản thừa kế nhưng không phải tất chúng đều được pháp luật công nhận. Vậy làm sao để biết được biên bản phân chia tài sản gia đình mình có giá trị pháp lý, được pháp luật công nhận hay không?
Luật Thiên Thanh sẽ giải đáp thắc mắc đó qua bài tư vấn này.
1. Giá trị pháp lý của biên bản họp gia đình
Biên bản họp gia đình ghi nhận một sự thỏa thuận của các thành viên trong gia đình. Biên bản này có giá trị pháp lý đầy đủ được xem như một dạng của hợp đồng dân sự dựa trên những căn cứ quy định của pháp luật
- Điều 116 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về giao dịch dân sự như sau:
“Giao dịch dân sự là hợp đồng hoặc hành vi pháp lý đơn phương làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự.”
- Điều 119 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về hình thức của giao dịch dân sự như sau:
Hình thức giao dịch dân sự
1. Giao dịch dân sự được thể hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể.
Giao dịch dân sự thông qua phương tiện điện tử dưới hình thức thông điệp dữ liệu theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử được coi là giao dịch bằng văn bản.
2. Trường hợp luật quy định giao dịch dân sự phải được thể hiện bằng văn bản có công chứng, chứng thực, đăng ký thì phải tuân theo quy định đó.
Như vậy, nếu cuộc họp phân chia tài sản gia đình bạn được được lập thành biên bản và ghi nhận các nội dung như thỏa thuận phân chia di sản thừa kế, quyền sử dụng đất, quyền và nghĩa vụ của các thành viên trong gia đình thì đây chính là một giao dịch dân sự và được thể hiện dưới dạng văn bản.
Cụ thể, nếu biên bản họp gia đình có thỏa thuận về phân chia di sản thừa kế thì đây có thể được xem là một dạng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
Trong đó, những quy định hình thức, thủ tục thực hiện hợp đồng về quyền sử dụng đất được quy định tại Điều 502 Bộ luật Dân sự 2015 :
Hình thức, thủ tục thực hiện hợp đồng về quyền sử dụng đất
1. Hợp đồng về quyền sử dụng đất phải được lập thành văn bản theo hình thức phù hợp với quy định của Bộ luật này, pháp luật về đất đai và quy định khác của pháp luật có liên quan.
2. Việc thực hiện hợp đồng về quyền sử dụng đất phải đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật về đất đai và quy định khác của pháp luật có liên quan.
Như vậy, nếu biên bản họp gia đình phân chia tài sản là đất thì đây là hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất. Và biên bản này cần phải đáp ứng điều kiện về hình thức là lập hợp đồng tặng cho tài sản phải có công chứng và phải đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì biên bản họp đó mới có hiệu lực pháp luật.
Tóm lại, đối với cuộc họp là phân chia đất đai (không phải là phân chia di sản thừa kế), thì phải thực hiện thông qua xác lập các hợp đồng chuyển nhượng, mua bán, tặng cho đất tại văn phòng công chứng công hoặc tư tại quận/huyện nơi có mảnh đất đó.
Còn với trường hợp văn bản đó phân chia hoa lợi, lợi tức, các quyền tài sản chung khác thì chỉ cần xác lập với nội dung rõ ràng các thỏa thận và được lập thành văn bản có chữ ký của các thành viên thì văn bản đó có giá trị pháp lý.
2. Họp mặt những người thừa kế như thế nào thì đúng quy định pháp luật
Điều 656 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:
1. Sau khi có thông báo về việc mở thừa kế hoặc di chúc được công bố, những người thừa kế có thể họp mặt để thỏa thuận những việc sau đây:
a) Cử người quản lý di sản, người phân chia di sản, xác định quyền, nghĩa vụ của những người này, nếu người để lại di sản không chỉ định trong di chúc;
b) Cách thức phân chia di sản.
2. Mọi thỏa thuận của những người thừa kế phải được lập thành văn bản
Như vậy, từ quy định trên ta có thể hiểu: biên bản họp gia đình phân chia đi sản thừa kế chỉ được tiến hành khi có mặt của tất cả những người thừa kế. Và biên bản này cần phải được công chứng tại các văn phòng, tổ chức hành nghề công chứng mới đầy đủ hiệu lực pháp luật.
Trên thực tế có rất nhiều trường hợp Biên bản họp gia đình có người làm chứng, sau đó xin dấu giáp lai của UBND xã. Nhưng theo quy định của pháp luật với những những trường hợp này, không được coi là đã được công chứng, mà chỉ được coi là chứng thực chữ ký của các đương sự.
3. Tổng kết
Tóm lại, để một biên bản họp gia đình phân chia đất đai, phân chia di sản thừa kế có hiệu lực pháp luật tránh xảy ra tranh chấp sau không đáng có sau này thì cần lưu ý những vấn đề như:
– Cuộc họp biên bản gia đình cần phải đảm bảo có đầy đủ thành viên trong gia đình và nên có đầy đủ chữ ký của các thành viên trong biên bản họp.
– Biên bản họp gia đình cần phải có chữ ký của người làm chứng và xác nhận của cơ quan địa phương (có thể là UBND cấp xã)
– Sau khi lập xong biên bản họp, cần phải thực hiện công chứng ở văn phòng công để đảm bảo giá trị pháp lý.
Trên đây là tư vấn của chứng tôi về giá trị pháp lý của biên bản họp gia đình. Nếu có thắc mắc hay nhu cầu hãy liên hệ với chúng tôi được tư vấn và giải đáp.