Di sản thừa kế là tài sản vô giá mà người thân để lại. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản nếu họ không muốn gánh vác các nghĩa vụ tài sản liên quan hoặc vì lý do cá nhân khác.
Vấn đề đặt ra là: Nếu người thừa kế đang có các khoản nợ cá nhân, liệu họ có thể từ chối nhận tài sản thừa kế để trốn tránh nghĩa vụ trả nợ hay không? Luật Thiên Thanh sẽ phân tích rõ ràng vấn đề này dựa trên Bộ luật Dân sự (BLDS) 2015.
1. Quyền Từ chối Nhận Di sản theo Luật định
Khoản 1 Điều 620 BLDS năm 2015 quy định rất rõ về quyền từ chối nhận di sản của người thừa kế:
- “Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác.”
Quy định này khẳng định quyền tự do định đoạt của người thừa kế, nhưng đồng thời thiết lập một giới hạn pháp lý quan trọng: Quyền từ chối không được lạm dụng để vi phạm đạo đức xã hội hoặc trốn tránh trách nhiệm tài sản.
Hậu quả khi từ chối để trốn nợ
- Nếu bạn đang có nghĩa vụ trả nợ (ví dụ: cho chồng cũ) và từ chối nhận tài sản thừa kế từ người thân (ví dụ: từ cha) với mục đích duy nhất là để tài sản đó không thể bị sử dụng để trả nợ, hành vi này sẽ bị xem là vi phạm pháp luật.
- Người có quyền lợi bị ảnh hưởng (người cho vay/chủ nợ) có quyền khởi kiện ra Tòa án để yêu cầu Tòa án tuyên bố việc từ chối nhận di sản đó là vô hiệu. Khi việc từ chối bị tuyên bố vô hiệu, tài sản thừa kế vẫn được tính là thuộc quyền sở hữu của người mắc nợ, và chủ nợ có thể yêu cầu cơ quan thi hành án kê biên, xử lý tài sản đó để thực hiện nghĩa vụ trả nợ.
2. Lưu ý về Thủ tục và Thời điểm Từ chối
Trong trường hợp bạn không có bất kỳ nghĩa vụ trả nợ nào đối với người khác và quyết định từ chối nhận di sản vì lý do cá nhân, bạn phải tuân thủ các quy định về thủ tục:
- Hình thức: Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản.
- Gửi thông báo: Văn bản từ chối phải được gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác và người được giao nhiệm vụ phân chia di sản để họ được biết.
- Thời điểm: Việc từ chối nhận di sản phải được thể hiện trước thời điểm phân chia di sản (Khoản 2 và Khoản 3 Điều 620 BLDS 2015).
3. Lời khuyên từ Luật Thiên Thanh
Trách nhiệm và Đạo đức Pháp lý: Về cả khía cạnh đạo đức và pháp luật, người có nghĩa vụ cần thực hiện nghĩa vụ trả nợ. Việc cố ý trốn tránh trách nhiệm tài sản thông qua các thủ tục pháp lý không chỉ làm mất uy tín cá nhân mà còn có thể dẫn đến hậu quả pháp lý nghiêm trọng như bị khởi kiện và bị tuyên vô hiệu giao dịch.
Giải pháp cho người gặp khó khăn: Nếu bạn đang gặp khó khăn tài chính, giải pháp tốt nhất là thương thảo trực tiếpvới chủ nợ để trình bày hoàn cảnh, đề nghị giãn nợ, giảm lãi suất hoặc xóa nợ (nếu chủ nợ chấp thuận).
Chỉ khi bạn không còn bất kỳ nghĩa vụ tài sản nào phải thực hiện với người khác, bạn mới có thể thực hiện quyền từ chối nhận di sản một cách hợp pháp mà không sợ bị Tòa án tuyên bố vô hiệu.
Nếu quý vị cần tư vấn chi tiết về thủ tục từ chối nhận di sản, quản lý tài sản thừa kế, hoặc cần bảo vệ quyền lợi hợp pháp trong các vụ kiện liên quan đến nghĩa vụ tài sản, hãy liên hệ với Luật Thiên Thanh để được hỗ trợ kịp thời.
Hotline/Zalo: 090.321.7988
Email: [email protected]
Hoặc đến trực tiếp văn phòng của Chúng tôi tại:
Hà Nội : Phòng 302, tầng 3, 142 Lê Duẩn, phường Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Hà Nội
Hồ Chí Minh: Phòng 6.16 RiverGate Residence, số 151 – 155 đường Bến Vân Đồn, Phường Khánh Hội, Hồ Chí Minh
